Bắc Ninh là một mảnh đất không chỉ nổi tiếng với những câu dân qua họ giao duyên truyền thống, những lễ hội phong tục cổ xưa mà còn thu hút cả khách du lịch bởi những địa điểm tham quan, di tích lịch sử có giá trị văn hóa cao. Đến với Bắc Ninh, một địa điểm tham quan không thể bỏ lỡ đó chính là chùa Dận. Bài viết sau đây sẽ giúp các bạn khám phá về những điều thú vị tại chùa Dận Bắc Ninh.
Giới thiệu về chùa Dận tại Bắc Ninh
Chùa Dận là một trong những ngôi chùa cổ, được xây dựng lâu đời tại Bắc Ninh – nơi hình thành tín ngưỡng đạo Phật đầu tiên tại nước ta. Chính vì vậy, nơi đây là địa điểm tâm linh vô cùng linh thiêng mà mỗi tín đồ Phật Giáo cũng như du khách thập phương muốn tới vãn cảnh, cúng lễ mỗi khi có dịp về với vùng đất Kinh Bắc.
Chùa được xây dựng từ thế kỷ thứ 8 với tên chữ là Ứng Tâm tự. Nhân dân sống ở quanh chùa luôn thành kính gọi chùa với tên Cổ Pháp là chùa Ứng Tâm hay chùa Dận. Đây là nơi tu hành của các thiền sư có tiếng trong lịch sử là Định Không, Vạn Hạnh, Lý Khánh Vân… Chùa Dận được xem như niềm tự hào của mỗi người dân xứ Kinh Bắc bởi những giá trị lịch sử, văn hóa mà nơi đây đem lại.
Lịch sử hình thành chùa Dận
Chùa Dận Bắc Ninh là ngôi chùa nổi tiếng gắn liền với câu chuyện là nơi sinh ra Lý Công Uẩn – vị vua khai sinh ra triều Lý. Theo truyền thuyết ông cha kể lại, vào ngày 12 tháng 2 năm Giáp Tuất tức ngày 8/3/1974, mẫu thân là Phạm Thị đã sinh ra Lý Công Uẩn tại tòa tam bảo của ngôi chùa này. Tên gọi của ngôi chùa cũng có sự đặc biệt, do sự kiện này mà hình thành. Từ đầu chùa được người dân gọi là chùa Rặn (rặn đẻ), sau này đọc chệch thành chùa Dận.
Người ta kể rằng, trước ngày xảy ra sự kiện này một hôm, trụ trì của chùa khi ấy là Lý Khánh Vân đã nằm mộng thấy thần báo rằng: “Dọn chùa cho sạch, ngày mai cs hoàng đế đến”. Ngày hôm sau, người thấy có một sản phụ đến nghỉ ngơi nhờ tại chùa. Người sản phụ ấy đã sinh ra một cậu bé hai bàn tay chói lên dòng chữ “sơn hà xã tắc”, cả khu chùa rực sáng, hương thơm lan tỏa ngào ngạt. Sư trụ trì đã nhận nuôi cậu bé ấy, gọi tên là Lý Công Uẩn. Dưới sự chăm sóc dạy dỗ của thiền sư Lý Khánh Vân và thiền sư Vạn Hạnh trụ trì chùa Tiêu Sơn, Lý Công Uẩn đã lớn khôn trở thành vị vua mở ra triều đại nhà Lý, chuyển kinh đô nước ta từ Hoa Lư (Ninh Bình) ra Thăng Long (Hà Nội). Sau này, chùa được tôn tạo, sửa sang và trở thành nơi thờ thân mẫu cùng thiền sư đã dưỡng dục là thiền sư Khánh Vân.
Trong giai đoạn tiền khởi nghĩa, chùa Dận là nơi ẩn náu của những nhà Cách mạng Cộng sản yêu nước như Trường Chinh, Hoàng Quốc Việt, Trần Quốc Hoàn, Hoàng Văn Thụ, Trần Đăng Ninh…có vai trò quan trọng giúp hoàn thành nhiều nhiệm vụ của cách mạng Việt Nam.
Kiến trúc chùa Dận Bắc Ninh
Khi Lý Công Uẩn lên làm vua đã cho mở rộng chùa và sau này được tôn tạo nhiều lần. Tuy nhiên, vào những năm kháng chiến chống Pháp, chùa đã bị phá hủy để làm đồn bốt. Cho đến ngày nay, chùa đã được phục dựng và cải tạo khang trang, hiện tọa lạc tại Đình Bảng, Từ Sơn, Bắc Ninh.
Tòa tam bảo của chùa ngày nay được phục dựng lại trên nền chùa cũ, gồm 5 gian hai tầng cùng 2 gian hậu cung. Phần mái tòa Tam bảo được thiết kế rất cao nên có thể thu được ánh sáng tự nhiên, giúp không gian bên trong vô cùng sáng sủa, thoáng đãng.
Trước đây, ngôi chùa có nhiều pho tượng độc đáo, quý hiếm, tuy nhiên sau cuộc tàn phá của thực dân Pháp, chúng đã bị thiệt hại, hư hỏng đi phần nào. Ngày nay, những bức tượng đã được làm lại, thờ tượng Phật như Phật Tam Thế, Phật Di Đà, Phật Thích Ca sơ sinh… Ngoài ra hai bên là 2 bức tượng hộ pháp, Bát Bộ Kim Cương mỗi bên có 4 vị….
Mặt sau chùa bên trái là ngôi đền gồm 3 gian có tên gọi đền Lý Triều Quốc Mẫu. Đây là nơi thờ thân sinh Lý Công Uẩn là Lý Thánh Mẫu Minh Đức Hoàng Thái Hậu Phạm Thị. Phía bên phải đang tiến hành tôn tạo, phục dựng công trình cũ của chùa.
Những lưu ý khi đến thăm chùa Dận Bắc Ninh
Chùa Dận Bắc Ninh mở hội vào ngày mùng 7 tháng Giêng hằng năm, đón tiếp hàng nghìn lượt người về hành hương từ khắp mọi miền đất nước. Khi đến ai cũng sẽ sắm sửa mâm lễ để thành tâm dâng hương. Khi dâng lễ, lưu ý nên chọn những đồ chay, thanh tịnh như hoa quả, trầu cau, xôi chè… Mâm cỗ như vậy vừa thể hiện tấm lòng thành kính vừa thanh tịnh hợp với nghi lễ của chùa hơn.
Kết luận
Bài viết trên đây đã bật mí cho các bạn những điều thú vị về lịch sử của chùa Dận Bắc Ninh cũng như kiến trúc độc đáo của nơi đây. Chùa Dận hứa hẹn sẽ trở thành địa điểm tâm linh thu hút đông đảo khách du lịch về hành hương và cúng lễ.
